Project of the Inspiring Temple
โครงการวัดบันดาลใจ โดยการดำเนินการของสถาบันอาศรมศิลป์ หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ บริษัทชูใจกะกัลยาณมิตร ร่วมกับ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) มีจุดเริ่มมาจากปณิธานการทำงานของสถาบันอาศรมศิลป์ ในฐานะสถาบันอุดมศึกษา ซึ่งให้ความสำคัญกับการ จัดการเรียนรู้ควบคู่ไปกับการทำงานเพื่อสร้างความเปลี่ยนแปลงให้กับสังคม โดยมีจุดมุ่งหมายหมายสำคัญ “เพื่อพลิกฟื้นความเป็นศูนย์กลางทั้งในด้านกายภาพและจิตวิญญาณ ให้กับวัดทั่วประเทศ” และเชื่อมั่นว่าหากสามารถพลิกฟื้นความเป็นศูนย์กลางของวัด ที่มีมากกว่า 40,000 วัดทั่วประเทศ กลับมาได้ จะเป็นจุดเริ่มต้นในการปฏิรูปสังคมไทย ให้เกิดความเข้มแข็งได้อย่างกว้างขวางและยั่งยืน
โดยกระบวนการทำงานครอบคลุมงานออกแบบพัฒนาสิ่งแวดล้อมทางกายภาพ การวางแผนการบริหารจัดการวัด และการส่งเสริมกิจกรรมทางศาสนาอย่างสมสมัย ผ่านการมีส่วนร่วม และประสานความร่วมมือกับเครือข่ายและองค์กรที่เกี่ยวข้อง มีเป้าหมายเพื่อพัฒนาศักยภาพของวัด ที่มีอยู่ถึง 40,000 วัดทั่วประเทศ และมียอดเงินบริจาคหมุนเวียนมากกว่า 100,000 ล้านบาทต่อปี ให้เป็นจุดหมุนสำคัญในการปฏิรูปสังคมไทย และการเพิ่มพื้นที่สีเขียวสาธารณะให้กับเมือง
โครงการวัดบันดาลใจ ได้เริ่มดำเนินการมา ตั้งแต่วันที่ 15 กันยายน 2557 กิจกรรมของโครงการฯ มีองค์ประกอบที่หลากหลาย และเชื่อมโยงกับแนวคิดการพัฒนาแบบองค์รวม ครอบคลุมมิติของ กาย ใจ และจิตวิญญาณ โดยมีศรัทธาและหลักธรรมในพระพุทธศาสนาเป็นแกนกลางของการพัฒนา ประกอบด้วย
- ออกแบบวางผังแม่บท อาคารและภูมิทัศน์ ให้กับวัดในโครงการ ด้วยความร่วมมือจากพระสงฆ์ ชุมชน และเครือข่ายสถาปนิก ภูมิสถาปนิก วิศวกร นักออกแบบตกแต่งภายใน และเครือข่ายจิตอาสา
- ส่งเสริมกิจกรรมทางศาสนาและวัฒนธรรม เพื่อการเผยแพร่ เรียนรู้พุทธศาสนาอย่างสมสมัย
- สื่อสารเผยแพร่โครงการสู่สาธารณะ เพื่อสร้างแรงบันดาลใจ และความเข้าใจเกี่ยวกับโครงการ
- สร้างกระบวนการเรียนรู้ร่วมกันของทุก ภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ทั้งพระสงฆ์ สมาชิกชุมชน ผู้นำท้องถิ่น หน่วยงานราชการ สถาปนิก นักผังเมือง และสถาบันการศึกษา ให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้อย่างกว้างขวาง
- วิจัยพัฒนาองค์ความรู้ จากประสบการณ์และกระบวนการทำงาน เพื่อสร้างกรอบแนวคิด วิสัยทัศน์ รวมถึงกระบวนการดำเนินงานที่วัดและองค์กรที่เกี่ยวข้อง สามารถนำไปดำเนินขยายผลต่อได้
สานเครือข่าย พลิกฟื้นวัด
ตลอดระยะเวลาการดำเนินการที่ผ่านมา โครงการวัดบันดาลใจ ได้รับการตอบรับจากวัดที่เข้าร่วมโครงการ อาสาสมัคร นักออกแบบ รวมถึงการรับรู้จากสังคมกว้าง ขอบเขตความร่วมมือของโครงการ ยังได้ขยายไปสู่สถาบันการศึกษาที่สนใจ และมีการจัดการเรียนรู้ร่วมกันอย่างต่อเนื่อง โดยได้รับความร่วมมืออย่างใกล้ชิดจากภาคีเครือข่าย ประกอบด้วย สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ สมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์ สมาคมภูมิสถาปนิกประเทศไทย วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ รวมถึงสถาบันเทคโนโลยีไทยญี่ปุ่น เครือข่ายพุทธิกา และธนาคารจิตอาสา
ปัจจุบันโครงการวัดบันดาลใจ มีจำนวนวัดที่เข้าร่วมโครงการ มากกว่า 50 วัด เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมภายในวัดขึ้นอย่างเป็นรูปธรรม รวมถึงการจัดกิจกรรมทางพุทธศาสนาที่หลากหลาย อาทิเช่น การปรับเปลี่ยนพิธีกรรมทางศาสนาให้สมสมัย การส่งเสริมการให้ความรู้กับเยาวชน การบริหารจัดการพื้นที่ ทำให้เกิดเครือข่ายอาสาสมัครจากหลากหลายวิชาชีพเพิ่มมากขึ้น
สร้างการเรียนรู้พุทธศาสนาอย่างเป็นองค์รวม
โครงการวัดบันดาลใจ เชื่อว่าการพลิกฟื้นคืนจิตวิญญาณสู่วัด ไม่เพียงแต่การปรับปรุงทางกายภาพเท่านั้น จึงได้จัดกระบวนการเรียนรู้ให้กับพระสงฆ์จากวัดที่เข้าร่วมโครงการอย่างต่อเนื่อง เพื่อร่วมส่งเสริมบทบาทของพระสงฆ์ ในฐานะ ครูพระสอนศลีธรรม โดยสร้างกระบวนการเรียนรู้เพื่อการเป็นผู้ถ่ายทอดหลักธรรมคำสอนของพระพุทธศาสนาที่เข้าถึงคุณค่าแท้ และการถ่ายทอดธรรมะผ่านงานพุทธศิลป์ ด้วยการจัดอบรมหลักสูตร Active learning และหลักสูตรจริยศิลป์ ให้กับพระสงฆ์ที่เข้าร่วมโครงการ
นอกจากนี้ ยังร่วมมือกับเครือข่ายพัฒนาระบบเทคโนโลยีสารสนเทศและช่องทางการเข้าถึง Free Wi-fi ให้กับวัดที่เข้าร่วมโครงการ เพื่อให้เกิดการเรียนรู้ธรรมะผ่านเทคโนโลยี รวมทั้งเพิ่มศักยภาพการใช้งาน การเข้าถึงเทคโนโลยี และ
การรู้เท่าทันสื่อให้กับวัดและชุมชนไปพร้อมกัน